తల్లివి నీవే తండ్రివి నీవే!-90

[శ్రీ వేదాల గీతాచార్య సృజించిన ‘తల్లివి నీవే తండ్రివి నీవే!’ ఆధ్యాత్మిక రచనని సంచిక పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]

హరే రామ హరే కృష్ణ-8

ఏమిటా చక్రం? సుదర్శనమే!

ప్రతిభటశ్రేణిభీషణ వరగుణస్తోమభూషణ
జనిభయస్థానతారణ జగదవస్థానకారణ।
నిఖిలదుష్కర్మకర్శన నిగమసద్ధర్మదర్శన
జయ జయ శ్రీసుదర్శన జయ జయ శ్రీసుదర్శన॥ 1 ॥

అంతటి వేగాన్ని నిగ్రహించగలిగిన వాడు, నిలువరించగలిగిన వాడు, ప్రయోగించగలిగిన వాడు కూడా శ్రీమన్నారాయణుడే! కాకపోతే ఇక్కడ శ్రీరాముడిగా అగుపించాడు. మానవ ప్రయత్నంగా చూపాడు.

అటువైపు ఉన్న ధనుర్ధారి అర్జునుడు నరుడిగా తన శౌర్యాన్ని శక్తి మేరకు చూపి తన కాలంలో సర్వశ్రేష్ఠ ధనుర్ధారి అయ్యాడు. ఏకలవ్యుడి ఉదంతమే చిన్న మచ్చ. శ్రీరాముడికి అది కూడా లేదు.

పరశురాముడిని తన తేజస్సుతో, విశ్వామిత్రుడి తన వినయవిధేయతలతో జయించి వారి అభిమానం పొందాడు.

కనుక శ్రీరాముడే ధన్వీ!

ఇక కృతఙ్ఞః

1. నామ స్మరణము
2. శరణాగతి
3. అర్చనాది

భక్తి కార్యములచే ప్రసన్నుడై భక్తులననుగ్రహించువాడు పత్ర పుష్పాది అల్ప నివేదనల చేతనే సంతుష్టుడై కామితార్ధ మోక్షములను ప్రసాదించువాడు. సమస్త ప్రాణుల పుణ్య, అపుణ్య కర్మలనెరిగినవాడు.

ఇక్కడ శ్రీరామావతార పరంగా జటాయువు ఉదంతం దీనికి గొప్ప నిదర్శనం.

జటాయువు మోక్షం పొందిన ఘట్టం వాల్మీకి రామాయణంలో అరణ్యకాండలో వస్తుంది. ఇది రాముడి ధర్మాచరణను, జటాయువు చేసిన త్యాగం, మరియు మోక్ష సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిబింబించే అతి భావోద్వేగభరితమైన ఘట్టం.

జటాయువు ధర్మయుద్ధం & మరణం

• జటాయువు రావణుడి చేత సీత అపహరించబడినప్పుడు ఆమెను రక్షించేందుకు యుద్ధం చేస్తాడు. కేవలం తను ఇచ్చిన మాటను నిలబెట్టుకునేందుకు. ఇంతకీ జటాయువు ఇచ్చిన మాట ఏమిటి?

“నేను నీ తండ్రి మిత్రుడను. నీ తండ్రి వలె మీకు రక్షణగా ఉంటాను. నీవు, లక్ష్మణుడు లేనప్పుడు సీతను కనిపెట్టుకుని ఉండి కాపాడతాను.”

• ఆ మాటను నిలబెట్టుకుని సత్యవాక్పాలనం చేసేందుకు దుష్కర్మలను కార్యమైనా, అంతటి వృద్ధుడైన జటాయువు వెనుకాడకుండా సీతను రక్షించేందుకు వెరవకుండా రావణుడితో తలబడతాడు. అతన్ని గాయపరుస్తాడు. చీకాకు పెడతాడు. ఇక చేసేది ఏమీ లేక జటాయువు మీద తీవ్రాయుధ ప్రయోగం చేస్తాడు.
• రావణుడు అతని రెక్కలు నరికేస్తాడు. రాముడు అక్కడికి వచ్చేసరికి, జటాయువు మరణించబోయే స్థితిలో ఉంటాడు.
• జటాయువు రాముడికి సీతాపహరణం వివరాలు చెబుతాడు. రాముడు అతన్ని కౌగలించుకుని కన్నీళ్లు పెట్టుకుంటాడు.

అంత్యక్రియలు & మోక్షం

• రాముడు జటాయువును ‘పితృసమానుడు’గా భావించి, దశరథుని అంత్యక్రియలతో సమానంగా అతనికి పిండప్రదానం, ఉదకక్రియలు చేస్తాడు.
• ఇది ఒక పక్షికి మానవులంతటి గౌరవం ఇచ్చిన అరుదైన ఉదాహరణ.
• జటాయువు సత్య ధర్మాలనుని పాటించి ప్రాణత్యాగం చేసినందున, రాముడు అతనికి మోక్షం కలిగిస్తాడు.

వాల్మీకి రామాయణంలోని శ్లోకాలు

ఈ ఘట్టానికి సంబంధించిన కొన్ని శ్లోకాలు (అరణ్యకాండం):

“ధర్మాత్మా జటాయుష్టు రామస్య ప్రియదర్శనః।
సీతాం రక్షితుముద్యుక్తః ప్రాణాంస్త్యజతి పక్షిణః॥”
(అరణ్యకాండం, సర్గ 68)

అర్థం: ధర్మాత్ముడైన జటాయువు, రాముని ప్రియమైనవాడు, సీతను రక్షించేందుకు ప్రాణాలు విడిచాడు.

“యస్య ధర్మార్థమితి బ్రూయాత్ స పక్షీ మోక్షమర్హతి।
రామేణ కృతమంత్యం తు పితురేవ సమం మతమ్॥”
(అరణ్యకాండం, సర్గ 68)

అర్థం: ధర్మార్థం ప్రాణత్యాగం చేసిన ఈ పక్షికి మోక్షం లభించాలి అని రాముడు అతనికి తండ్రికి చేసినంత గౌరవంతో అంత్యక్రియలు చేశాడు.

మోక్షం యొక్క తాత్త్విక భావం

• జటాయువు మానవేతర జీవిగా ఉన్నప్పటికీ, అతని ధర్మనిష్ఠ, సీత రక్షణలో చేసిన త్యాగం వల్ల అతనికి మోక్షం లభించింది.
• ఇది వేదాంత సిద్ధాంతంలో “జాతి, కులం, రూపం కాకుండా ధర్మమే మోక్షానికి మార్గం” అనే భావనకు ఉదాహరణ.

ఇది శ్రీరాముడు ఒక పక్షి పట్ల చూపిన కృతజ్ఞత.

ఇక వాల్మీకంలో లేకపోయినా, జానపదమైనా, ఉడుత ఉదంతం మనకు తెలిసిందే.

ఈ విధంగా శ్రీరాముడు కృతఙ్ఞః అనే నామానికి తగిన ఉదాహరణ.

ఇక శ్రీకృష్ణావతారంలోనూ ఆ పరమాత్మ తనదైన కృతఙ్ఞతా భావాన్ని చూడటమే కాక మనకు గొప్ప సందేశాన్ని అందించాడు.

శ్రీకృష్ణుడు కుచేలుని (సుదాముడు) అటుకులతో వచ్చినప్పుడు చూపిన ప్రేమ, అతనికి ప్రసాదించిన అపార సంపద – భాగవత పురాణంలోని దశమ స్కంధంలో (శ్రీకృష్ణ చరిత్ర) అత్యంత హృద్యమైన ఘట్టం. ఇది భక్తి, స్నేహం, నిరహంకారత, మరియు దైవకృప మొదలైన వాటికి గొప్ప ఉదాహరణ.

—

కుచేలుని ప్రయాణం

• కుచేలుడు శ్రీకృష్ణునితో గురుకులంలో చదువుకున్న స్నేహితుడు.
• అతని భార్య, పేదరికం నుంచి విముక్తి కోసం శ్రీకృష్ణుని దర్శించమంటుంది.
• కుచేలుడు ద్వారకా నగరానికి బయలుదేరి, చిన్న అటుకుల మూటను తీసుకెళ్తాడు.

శ్లోకం:

“భార్యా ప్రేరితః కుచేలః కృష్ణం ద్రష్టుం మహాయశాః।
గృహాత్ నిర్గమ్య యాయౌ తు ద్వారకాం ధర్మవత్సలః॥”
(భాగవతం, దశమ స్కంధం)

తాత్పర్యం: భార్య సూచనతో కుచేలుడు ధర్మబద్ధంగా శ్రీకృష్ణుని దర్శించేందుకు ద్వారకా బయలుదేరాడు.

—

శ్రీకృష్ణుని స్వాగతం

• కుచేలుడు రాజప్రాసాదం వద్ద సందేహంగా నిలిచినప్పటికీ, శ్రీకృష్ణుడు అతన్ని స్వయంగా ఆహ్వానించి, కాళ్ళు కడిగి, సింహాసనంపై కూర్చోబెట్టి, తన తలపై ఆ నీటిని చల్లుకుంటాడు.

శ్లోకం:

“పాదౌ ప్రక్షాళ్య సలిలం శిరసి కృత్వా సుదామ్నః।
ప్రియతమం స్వమిత్రం సింహాసనే సమారోపయత్॥”
(భాగవతం, దశమ స్కంధం)

తాత్పర్యం: శ్రీకృష్ణుడు కుచేలుని పాదాలు కడిగి, ఆ నీటిని తన తలపై చల్లుకొని, అతన్ని సింహాసనంపై కూర్చోబెట్టాడు.

—

అటుకుల ఘట్టం

• శ్రీకృష్ణుడు “నా కోసం ఏమి తెచ్చావు?” అని అడుగుతాడు.
• కుచేలుడు సిగ్గుతో అటుకుల మూటను దాచబోతుంటే, శ్రీకృష్ణుడు దానిని తీసుకుని ఆనందంగా తింటాడు.

శ్లోకం:

“అటుకానీ మధురాణి స్వీకృత్య హర్షతో హరిః।
భక్త్యా సమర్పితాన్యేవ తాన్యశ్నాతి జగత్పతిః॥”
(భాగవతం, దశమ స్కంధం)

తాత్పర్యం: జగత్తు అధిపతి అయిన శ్రీకృష్ణుడు, భక్తితో సమర్పించిన అటుకులను ఆనందంగా స్వీకరించి తింటాడు.

—

సంపదల ప్రసాదం

• కుచేలుడు తన పేదరికాన్ని గురించి చెప్పకుండానే తిరిగి వెళ్తాడు.
• ఇంటికి చేరేసరికి, అతని కుహరమైన గృహం రాజప్రాసాదంగా మారి, అతని కుటుంబం సిరిసంపదలతో నిండిపోయి ఉంటుంది.

శ్లోకం:

“గృహం ప్రవిశ్య సుదామా తత్క్షణాత్ సర్వసంపదాం।
నిధయః కాంచనః శుభ్రాః సర్వత్ర దృశ్యంతే॥”
(భాగవతం, దశమ స్కంధం)

తాత్పర్యం: కుచేలుడు ఇంటికి చేరగానే, అతని గృహం సర్వసంపదలతో నిండిపోయి ఉంటుంది.

—

తాత్త్విక విశ్లేషణ

• భక్తి: కుచేలుడు ఏ ఆశ లేకుండా, కేవలం స్నేహంతో వెళ్లాడు.
• దైవకృప: శ్రీకృష్ణుడు అతని నిరహంకారతను చూసి, అతనికి అపార సంపద ప్రసాదించాడు.
• ప్రసాదం తత్వం: అటుకులు – చిన్నదైనా, భక్తితో సమర్పించినప్పుడు, దైవం దానిని అపురూపంగా స్వీకరిస్తాడు.

దీనికి వ్యతిరేకంగా జరిగి చివరకు పగా ప్రతీకారాలతో ఘోరమైన ముగింపు ద్రోణ, పాంచాల రాజుల విషయంలో జరిగింది.

అందుకే కృతజ్ఞత అనేది కల్యాణకరమైన గుణం.

(సశేషం)