[ప్రముఖ చైల్డ్ సైకాలజిస్ట్ ఐ.పి.సుహాసిని గారు సంచిక పాఠకుల కోసం ‘పిల్లల పెంపకంలో నూతన దృక్పథం’ అనే ఫీచర్ అందిస్తున్నారు.]
ఈ వేసవిలో పిల్లల సృజనాత్మకతను మెరుగుపరిచే సరదా & ఉపయోగకరమైన కార్యకలాపాలు!
ఈ వేసవిని నిస్సారంగా పోనివ్వకుండా, పిల్లల్లో సృజనాత్మకతను (Creativity) పెంచేలా మార్చితే ఎలా ఉంటుంది? సెలవులు అంటే కేవలం విశ్రాంతి కోసం మాత్రమే కాదు, పిల్లల్లో కొత్త ఆలోచనలను, నైపుణ్యాలను, అభిరుచులను వెలికితీసేందుకు అద్భుతమైన అవకాశం కదా!
మీ పిల్లలు రంగుల ప్రపంచంలో తడిమి, కథలు సృష్టించి, సంగీతాన్ని ఆస్వాదించి, ప్రకృతి ఒడిలో మమేకమై, చిన్న శాస్త్రజ్ఞులుగా మారితే? ఇదంతా కేవలం సరదా కోసం కాదు, వారిలో ఆత్మవిశ్వాసం, సృజనాత్మకత, భావోద్వేగ స్థిరత్వం కూడా పెరుగుతాయి!
ఈ వ్యాసంలో, మీ పిల్లలు స్క్రీన్ టైమ్‌ను తగ్గించి, సమయాన్ని విలువైన రీతిలో ఉపయోగించుకునే సరదా మరియు ప్రయోజనకరమైన కార్యకలాపాలను తెలుసుకుందాం!
1. కళా మరియు హస్తకళా ప్రాజెక్టులు (Art & Craft Activities)
పిల్లల ఊహాశక్తిని, సృజనాత్మకతను వెలికితీసే మొదటి మరియు ముఖ్యమైన దారి – కళలు! వేసవి అనేది చిన్నపిల్లల నుండి టీనేజ్ వరకూ, చిత్రలేఖనం (drawing), పేస్టింగ్, డూడులింగ్, క్లే మోడలింగ్, పేపర్ క్రాఫ్ట్, డైయిలు తయారు చేయడం వంటి క్రియేటివ్ కార్యకలాపాలకు సరైన సమయం.
ఈ రకమైన పనులు పిల్లల్లో:
- మనోధైర్యం పెంచుతాయి
- శ్రద్ధను పెంపొందిస్తాయి
- బాధ్యతతో కూడిన వ్యక్తిత్వాన్ని తయారు చేస్తాయి
- అలాగే ఫైన్ మోటార్ స్కిల్స్ మెరుగవుతాయి.
చేయదగ్గ కొన్ని సరదా & అభివృద్ధి పరమైన ప్రాజెక్టులు:
- ఇంట్లో ఉన్న పదార్థాలతో రీసైకిల్ ఆర్ట్ చేయించడం (పాత బాటిళ్లు, న్యూస్ పేపర్లు వాడడం)
- బొమ్మలతో కథలు సృష్టించడం (story-based crafts)
- వేసవి గ్రీటింగ్ కార్డ్‌లు తయారు చేయడం – స్నేహితులకు, బంధువులకు ఇవ్వడం
- చేపల, పక్షుల, పువ్వుల మాస్కులు తయారీ
- వర్ణాలు అక్షరాలుగా: కలర్స్‌తో అక్షరాలు నేర్పడం
రిసోర్సెస్:
యూట్యూబ్ చానల్స్ (Art for Kids Hub, Telugu Kids World, 5 minute Kids Crafts, etc), స్థానిక ఆర్ట్ టీచర్లు/ఇంటర్న్‌షిప్స్, ఆన్లైన్ కోర్సులు & వర్క్‌షాప్స్ మొదలగునవి.
📌 చిన్న టిప్:
పిల్లల ఆర్ట్ ప్రాజెక్ట్స్‌ని ఫొటోలు తీసి వాళ్ళే ఒక చిన్న “Summer Creativity Album” తయారు చేయమని చెప్పండి. ఇది వారిలో కాన్ఫిడెన్స్ పెంచుతుంది, అలాగే జ్ఞాపకాల బాక్స్‌లా మారుతుంది!
2. కథల సృజన మరియు రచనా ప్రొజెక్టులు (Storytelling & Creative Writing)
పిల్లల్లోని భావ ప్రకటన నైపుణ్యాలను, భాషపై పట్టు, మరియు ఊహాశక్తిని పెంపొందించడంలో కథలు చెప్పడం మరియు రచనలు చేయించడం కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. ఇది కేవలం చదవడం, రాయడం అనే పరిమితికి కాకుండా, వారి లోపలి ప్రపంచాన్ని వెలుగులోకి తీసుకొచ్చే అద్భుత మార్గం.
ఈ వేసవిలో పిల్లలకు కాస్త టైమ్ ఇచ్చి, వాళ్లే కథలు తయారు చేసుకునేలా, లేదా వారి పరిస్థితులు ఆధారంగా రచనలు చేయించేలా ప్రోత్సహించండి.
చేయదగ్గ సృజనాత్మక రచనా కార్యాచరణలు:
- ఒక చిత్రం – ఒక కథ: పిల్లలకు ఒక బొమ్మ చూపించి దానికి సంబంధించిన కథ రాయమని చెప్పండి. వాళ్ల ఊహాశక్తి అమితంగా పెరుగుతుంది.
- నా రోజు ఎలా గడిచింది? అనే అంశంపై చిన్న ప్యారాగ్రాఫ్ లేదా పేజీ రాయమని అడగండి. ఇది జర్నలింగ్ అలవాటుకు బేస్ అవుతుంది.
- సమస్య – పరిష్కారం కథలు: ఒక చిన్న సమస్య చెప్పండి, దానికి వాళ్లే పరిష్కారం ఊహించి కథ రాయాలనిపించండి.
- ఫ్యాంటసీ కథలు, జంతువుల కథలు, స్వీయ అనుభవాలు వంటి విభిన్న తరహాల కథల్ని ప్రోత్సహించండి.
- రేడియో జాకీ స్టైల్‌లో వాళ్లే కథలు చెప్పుతూ రికార్డ్ చేయమని చెప్పండి – ఇది ఆత్మవిశ్వాసం పెంచుతుంది.
ఈ రచనల వల్ల పిల్లలకు కలిగే లాభాలు:
- భాషా నైపుణ్యం మెరుగవుతుంది
- వ్యాఖ్యాన సామర్థ్యం పెరుగుతుంది
- ఆత్మవిశ్వాసం, భావ వ్యక్తీకరణ పెరుగుతుంది
- ఏకాగ్రత, ధైర్యం, సృజనాత్మక ఆలోచన అభివృద్ధి చెందుతుంది
రిసోర్సెస్:
- Google లో “Creative writing prompts for kids in Telugu/English” అని వెతికితే చాలా మంచి ప్రాంప్ట్స్ దొరుకుతాయి.
- “StoryWeaver” (storyweaver.org.in) వెబ్సైట్లో పిల్లలకు ఉచితంగా కథలు చదివే అవకాశం ఉంది, అలాగే వాళ్లు తమ కథలు కూడా రాయవచ్చు.
- Yellow Class, British Council India, Mindchamp Workshops వంటి సంస్థలు వేసవిలో storytelling & writing classes నిర్వహిస్తాయి.
📌 చిన్న టిప్:
పిల్లల కథల్ని ఒక చిన్న రచనా పుస్తకంగా తయారు చేయండి. వాళ్లే “Author of the Week” అవుతారు. ఇలా చేస్తే వాళ్లలో కాన్ఫిడెన్స్, సెల్ఫ్ ఎస్టీం పెరుగుతుంది!
3. వినోదాత్మక శాస్త్ర ప్రయోగాలు & గేమ్స్ (Fun Science Experiments & Games)
పిల్లలు ప్రశ్నలు అడగడం, కొత్త విషయాలను కనుగొనడం సహజ స్వభావం. విజ్ఞానం అంటే కేవలం పుస్తకాల్లో చదవడమే కాదు, చేయి మీదా చేసుకోవాలి! పిల్లలకు రసవత్తరంగా శాస్త్రాన్ని అర్థం చేసుకునేలా సరదాగా నేర్పించే మంచి అవకాశమిది.
సరదా శాస్త్ర ప్రయోగాలు, ఆసక్తికరమైన గేమ్స్:
- సైన్స్ కిట్స్ (DIY Science Kits): మీ పిల్లల ఏజ్ తగ్గినట్టు ఫన్ సైన్స్ ఎక్స్పెరిమెంట్స్ డి.ఐ.వై కిట్స్ మార్కెట్లో అవైలబుల్‌గా ఉన్నాయి.
- పొద్దుటి నీడల ఆట (Shadow Experiments), నమ్మలేని విజ్ఞాన యుక్తులు (Mind Tricks with Science) మొదలగునవి.
శాస్త్ర ప్రయోగాలు & గేమ్స్ వల్ల లాభాలు:
- పిల్లల్లో కొత్త విషయాలను కనుగొనే ఉత్సుకత పెరుగుతుంది
- సమస్య పరిష్కార నైపుణ్యం పెరుగుతుంది
- గురుత్వాకర్షణ, భౌతిక శాస్త్రం, రసాయన శాస్త్రం పై అర్థం పెరుగుతుంది
- సృజనాత్మక ఆలోచనలకు బలమైన బేస్ ఏర్పడుతుంది
రిసోర్సెస్:
- YouTube ఛానెల్స్: ‘Kids Fun Science’, ‘Arvind Gupta Toys’, ‘SciShow Kids’
- పిల్లల శాస్త్ర వర్క్‌షాప్స్: స్థానిక విజ్ఞాన కేంద్రాలు (Science Museums) వర్క్‌షాప్స్ కండక్ట్ చేస్తూ ఉంటాయి
- స్థానిక టీచర్లు లేదా విజ్ఞానశాస్త్రం ప్రియులు – సమ్మర్ క్లాసెస్ కండక్ట్ చేస్తూ ఉంటారు
📌 చిన్న టిప్:
“Science Corner” అనే పేరుతో ఇంట్లో ఒక చిన్న కోణాన్ని ఏర్పాటు చేయండి. అక్కడ శాస్త్ర ప్రయోగాల కోసం అవసరమైన సాధనాలు ఉంచండి. పిల్లలు ఎప్పుడైనా కొత్తగా ఏదైనా ప్రయోగం చేయాలనుకున్నా, వాళ్లకు కావలసినవి అందుబాటులో ఉంటాయి. ఇలా చేయడం వల్ల వాళ్లలో పరిశోధన తత్వం, స్వతంత్రంగా నేర్చుకునే అలవాటు అభివృద్ధి అవుతుంది!
4. సంగీతం & నృత్యం (Music & Dance)
పిల్లల భావోద్వేగాలను వ్యక్తపరచడానికి సంగీతం మరియు నృత్యం గొప్ప మార్గాలు. ఈ వేసవిలో వీటిని చిన్నపాటి శిక్షణలుగా మార్చితే, అవి సరదాగా ఉండటమే కాకుండా, వారు తమలోని సృజనాత్మకతను వెలికితీసే అద్భుతమైన అవకాశమవుతుంది.
ఏమి చేయచ్చు?
- వారు ఇష్టపడే పాటల జాబితాను తయారు చేయండి – ఆ జాబితాను వింటూ గానం చేయాలని ప్రోత్సహించండి.
- నృత్యం నేర్చుకునే అవకాశం కల్పించండి – క్లాసికల్ డాన్స్ (కూచిపూడి, భరతనాట్యం), ఫ్రీస్టైల్ లేదా ఫోక్ డాన్స్లలో ఏదైనా వారిని ఆకట్టుకుంటే, ప్రారంభ దశలో నేర్చుకునేలా చూడండి.
- సంగీత వాయిద్యాలు పరిచయం చేయండి – పియానో, తబల, గిటార్ వంటి వాయిద్యాలను గురించి వివరించండి. చిన్న వయసులో వాయిద్యాల మీద ఆసక్తి పెడితే అది వారికొక జీవితాంత ప్రయాణం అవుతుంది.
దేనిలో సహాయపడతాయి?
- ఆత్మవిశ్వాసం పెరుగుతుంది
- సంఘ సంభాషణ (social interaction) & బహిరంగ వేదికలపై ప్రవేశం అభివృద్ధి అవుతుంది
- బాధ్యత మరియు క్రమశిక్షణ అభివృద్ధి అవుతుంది (రోజూ సాధన చేయడం వల్ల)
- స్ట్రెస్ తగ్గుతుంది, మెదడు చురుకుగా ఉంటుంది
రిసోర్సెస్:
- లోకల్ సంగీత/నృత్య టీచర్లు – మీ పరిసర ప్రాంతంలో ఉన్న వ్యక్తిగత గురువులను సంప్రదించండి
- యూట్యూబ్ ఛానెల్స్ – పిల్లలకు అనువైన భాషలో వీడియోలు అందించే సీరీస్లు ఎంచుకోండి
- సమ్మర్ క్లాస్లు/వర్క్‌షాప్స్ – మీ నగరంలో జరుగుతున్న సంగీత & డాన్స్ క్యాంపుల కోసం స్కూల్స్ లేదా కల్చరల్ సెంటర్లను పరిశీలించండి
📌 చిన్న చిట్కా:
“వీకెండ్ టాలెంట్ షో” నిర్వహించండి!
ప్రతి ఆదివారం కుటుంబ సభ్యుల ముందు పిల్లలు నేర్చుకున్న నృత్యం లేదా పాటను ప్రదర్శించాలంటే, వారిలో కొత్త ఉత్సాహం పుట్టుకొస్తుంది. అలాగే కుటుంబ సభ్యుల ఆదరణ వల్ల వాళ్లలోని కాన్ఫిడెన్స్ పెరుగుతుంది.
ఈ సెలవుల్లో మీ పిల్లలని టీవీ, మొబైల్‌కు దూరంగా ఉంచి, కళలు, కథలు, సంగీతం, శాస్త్రం, వంటి రంగాల్లో నెమ్మదిగా చొప్పించగలిగితే – అది వారి భవిష్యత్తుకు ఒక బంగారు బాటవుతుంది.
ఈ రకమైన సృజనాత్మక కార్యకలాపాలు పిల్లల్లో ఆత్మవిశ్వాసం, భావప్రకటన సామర్థ్యం, మనసు శాంతి, మరియు సంపూర్ణ వ్యక్తిత్వం పెంచడంలో గొప్ప పాత్ర పోషిస్తాయి.
ఇటువంటి ప్రయోగాలు చేయడానికి ఇది ఉత్తమమైన సమయం!
మన పిల్లలు ఈ వేసవిని జీవితాంతం గుర్తు పెట్టుకునేలా చేసేందుకు – ఈరోజే మొదలుపెట్టండి!
(వచ్చే వారం మరో టాపిక్‌తో కలుద్దాం)
ఐ.పి. సుహాసిని గారు కిడ్స్ అండ్ పేరెంట్స్ లైఫ్ కోచ్‌గా పని చేస్తున్నారు. చైల్డ్ సైకాలజిస్ట్. పేరెంటింగ్ బ్లాగర్, యూట్యూబర్. పేరెంట్స్ కోసం వాట్సప్‍లో ఒక ఫ్రీ కమ్యూనిటీ నడుపుతున్నారు. ఆ కమ్యూనిటీ లింక్ Simplified Parenting with Suhasini. వారిని mommyshravmusings@gmail.com అనే మెయిల్ ఐడిలో సంప్రదించవచ్చు.