పిల్లల పెంపకంలో నూతన దృక్పథం-19

[ప్రముఖ చైల్డ్ సైకాలజిస్ట్ ఐ.పి.సుహాసిని గారు సంచిక పాఠకుల కోసం ‘పిల్లల పెంపకంలో నూతన దృక్పథం’ అనే ఫీచర్ అందిస్తున్నారు.]

స్మార్ట్ పిల్లలు కావాలని చూస్తున్నారా? ముందు ఈ 7 మానర్స్ నేర్పండి!

ఈ వేగంగా మారుతున్న యుగంలో పిల్లలకు టెక్నాలజీ, విజ్ఞానం, సైన్స్, భాషలు నేర్పించడంలో తల్లిదండ్రులు ఎంతో శ్రద్ధ చూపుతున్నారు. అలాగే పిల్లలకి కొత్త విషయాలు నేర్చుకోవడంలో అభిమానం పెరుగుతోంది. ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్, కోడింగ్, స్పోకన్ ఇంగ్లీష్, డాన్స్, స్పోర్ట్స్, మ్యూజిక్, మొదలుగునవి. అయితే అదే వేగంతో కొన్ని ముఖ్యమైన ప్రవర్తనపూరిత విలువలు మాత్రం పిల్లల జీవితం నుంచి దూరమవుతున్నాయి. నమ్మకంతో మాట్లాడడం, మనస్పూర్తిగా పలకరించడం, సేవ చేసే వారి పని పట్ల గౌరవం చూపించడం వంటి ప్రాథమిక మానర్స్ కొంతమందికి ‘ఓపిక లేకపోవడం’గా, మరికొంతమందికి ‘అవసరం లేనివి’గా కనిపిస్తున్నాయి.

కానీ నిజంగా స్మార్ట్ పిల్లలు కావాలంటే, వారి నాలెడ్జ్కి తోడు ఈ 7 మానవీయ మానర్స్ తప్పనిసరిగా నేర్పాలి. ఇవి వారిని కేవలం బుద్ధిమంతులుగా కాదు, మంచి మనుషులుగా కూడా తీర్చిదిద్దుతాయి. చిన్నప్పుడే అలవాటు చేసిన ఈ మానర్స్ పిల్లల జీవితానికి కావాల్సిన బలమైన భద్రకవచంలా నిలుస్తాయి – చదువులో, సంభాషణలో, సంబంధాల్లో.

1. ఎదురయ్యే వారిని నవ్వుతూ పలకరించడం:

అమ్మానాన్నలతో పాటు వీధిలో ఎదురయ్యే స్నేహితులు, అపార్ట్మెంట్ సెక్యూరిటీ గార్డులు, స్కూల్ బస్సు డ్రైవర్లు.. ఇలా ఎవరైనా ఎదురవుతుంటే చిన్నగా “హాయ్” అనడం, చిరునవ్వుతో పలకరించడం పిల్లల్లో వ్యక్తిత్వ వికాసానికి మొదటి మెట్టు. ఇది ఇది మనిషిని స్నేహశీలిగా మారుస్తుంది అందరిలో కలిసిపోయే తత్వాన్ని అలవరస్తుంది.

చిన్న టిప్: పిల్లలతో బయటికి వెళ్ళినప్పుడు ముందుగా మీరు ఎదురుకుండా వస్తున్న వారిని నవ్వుతూ పలకరించండి. పిల్లలు మిమ్మల్ని చూసి నేర్చుకుంటారు.

2. మాట్లాడేటప్పుడు కళ్లలోకి చూసి మాట్లాడడం:

కళ్లలోకి చూస్తూ మాట్లాడటం అనేది ధైర్యాన్ని, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని తెలియజేసే ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిత్వ లక్షణం. మనం ఎదుటివారిని గౌరవిస్తున్నాం, శ్రద్ధగా వినుతున్నాం అన్న సంకేతాన్ని ఇది ఇస్తుంది. ఇది పిల్లల కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్‌కు బలాన్నిస్తుంది. దీని వల్ల పిల్లల్లో బహిరంగంగా మాట్లాడే నైపుణ్యం పెరుగుతుంది.

చిన్న టిప్: మీ పిల్లలు మీతో మాట్లాడడానికి వచ్చినప్పుడు మీరు మీ పనిని కాసేపు పక్కన పెట్టి వాళ్ళ ముఖంలోకి చూస్తూ, వాళ్ళ కళ్ళల్లో కళ్ళు పెట్టి మాట్లాడటం మొదలెడితే వాళ్ళు మిమ్మల్ని చూసి నేర్చుకుంటారు.

3. సేవ చేసే వారికి ‘ధన్యవాదాలు’ చెప్పడం:

హోటల్ సర్వర్లు, స్కూల్ బస్ డ్రైవర్, సూపర్ మార్కెట్ క్యాషియర్, తలుపు తెరిచిన సెక్యూరిటీ గార్డ్, డెలివరీ ఇచ్చిన వ్యక్తి, వీళ్లకు ‘థ్యాంక్యూ’ అనటం పిల్లల్లో వినయాన్ని పెంపొందిస్తుంది. ఇది సమానత్వాన్ని, గౌరవాన్ని పెంచుతుంది. ప్రతి సేవా వర్గం పట్ల గౌరవాన్ని నేర్పుతుంది.

చిన్న టిప్: మీరు ప్రతి ఒక్కరికి థాంక్యూ చెప్పటం ద్వారా పిల్లలు దాన్ని చూసి నేర్చుకుంటారు. ఒకవేళ వాళ్ళు మర్చిపోతే థాంక్స్ చెప్పావా కన్నా అని మీరు వాళ్ళకి రిమైండ్ చేయడం మట్టుకు మర్చిపోకండి.

4. సంభాషణ సమయంలో ఫోన్ లేదా డివైజ్ దూరంగా ఉంచడం:

ఇది చిన్న మానర్ అయినా చాలా ముఖ్యమైనది. ఎవరో మనతో మాట్లాడుతున్నప్పుడు ఫోన్ చూస్తూ ఉండటం వారికి అవమానంగా అనిపించవచ్చు. పిల్లల్లో మనస్పూర్తిగా శ్రద్ధ పెట్టే నైపుణ్యం పెరగాలి అంటే, ఇది తప్పనిసరిగా నేర్పాలి.

చిన్న టిప్: కుటుంబం అంతా కలిసి మాట్లాడుకునే సమయంలో ఫోన్ పక్కన పెట్టడం అలవాటు చేయండి. ఎలా మీరు అవతల వాళ్ళతో మీ ఫోన్ పక్కన పెట్టి మాట్లాడుతున్నారో గమనించే మీ పిల్లలు ఈ అలవాటుని తామంతట తామే పాటించడం కూడా మొదలెడతారు.

5. అవసరమైనవారికి తమ కూర్చొనే సీటు ఇవ్వడం:

బస్సు లేదా ప్రాంగణాలలో వృద్ధులు, గర్భిణీలు, చిన్నపిల్లల తల్లులు కనిపించినప్పుడు, వారికీ సీటు ఇవ్వమని పిల్లలకు అలవాటు చెయ్యాలి. ఇది పిల్లల్లో జాలి, దయ అనే భావాల్ని పెంచుతుంది. ఇది వారి సామాజిక బాధ్యతను గాఢంగా నేర్పిస్తాయి.

చిన్న టిప్: మీరు ఏదైనా బస్సులో సీటు ఇచ్చినప్పుడు పిల్లలతో మాట్లాడండి – “ఆంటీకి సీటు ఇవ్వడమేంటంటే, ఆవిడ అలసిపోయారు కాబట్టి” అని చెప్పండి. పిల్లలతో empathy conversations చేయండి.

6. ఎదుటివారు మాట్లాడేటప్పుడు మధ్యలో ఆపకపోవడం:

ఒకరి మాట మధ్యలో కట్ చేస్తె వారి భావాలను మనం నిర్లక్ష్యం చేస్తున్నట్టు అవుతుంది. ఈ రోజుల్లో చాలామంది పిల్లలు ఆతురతతో మాట్లాడే మనస్తత్వం కలిగి ఉంటున్నారు. కానీ, మరొకరు మాట్లాడేటప్పుడు ఓపికగా వినడం అన్నది వారి వినయం, గౌరవం, మంచి సంభాషణ నైపుణ్యాలకు బేస్ అవుతుంది. చిన్నప్పటినుంచి పిల్లలకు “వారు పూర్తిచేయగానే నువ్వు చెప్పు” అనే సహన గుణాన్ని అలవాటు చేయాలి. ఇది వారి సంభాషణ నైపుణ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది.

చిన్న టిప్: ఇంట్లో చిన్న గేమ్ ఆడండి – “నవ్వకుండా మాట్లాడటం” లేదా “పూర్తి వాక్యం వచ్చే వరకూ తను మాట్లాడదు” అనే రూల్స్‌తో. ఇలా kids-friendly wayలో patience నేర్పొచ్చు.

7. మీ తర్వాత వచ్చే వారి కోసం తలుపు తెరిచి ఉంచటం:

ఇది చిన్న సహాయంగా కనిపించినా, ఇది పిల్లలలో సామాజిక బాధ్యతను, మర్యాదను నేర్పుతుంది. ‘నేను మాత్రమే కాదు, నాతో ఉన్నవారూ ముఖ్యమే’ అన్న దృక్కోణాన్ని వారిలో రేకెత్తిస్తుంది. పిల్లలలో గౌరవం, బాధ్యత, దయ వంటి గుణాల్ని పెంపొందిస్తుంది. ఇది సామాజిక పరిచయాల్లో మంచి first impression ని కలిగిస్తుంది. అలాంటపుడు వారు సహాయకంగా ఎదుగుతారు.

చిన్న టిప్: మీరు తలుపు పట్టుకుని మరొకరికి ఇచ్చేటప్పుడు “ఇది మంచి అలవాటు” అని వారికి పాఠంగా చెప్పండి. వారితో కలిసి తలుపు పట్టే కార్యక్రమం చేయండి – అసలు అది సరదాగా ఉంటుంది.

ముగింపు:

పిల్లల భవిష్యత్తు అంటే కేవలం మార్కులు, మెడల్స్, కోర్సులు మాత్రమే కాదు. వారిలో ఎదిగే మనస్తత్వం, ప్రవర్తన, ఇతరుల పట్ల గౌరవం, సామాజిక బాధ్యత కూడా అంతే ముఖ్యమైనవే.

ఇవన్నీ ఒక్కరోజులో వచ్చినవి కావు. ఇవి పిల్లలకు చిన్నప్పటి నుంచే క్రమంగా అలవాటు చేయాలి. ఇవి పరీక్షల మార్కులతో కొలవలేని విలువలు. కానీ జీవితంలో ఒక్కసారి ఉపయోగపడినప్పుడు, అవి వారికి సుస్థిరంగా నిలిచే గుర్తింపును తీసుకురావచ్చు.

ఇవి పిల్లల్లో ప్రేమ, గౌరవం, వినయం, ధైర్యం, సహనం వంటి విలువలను పెంపొందిస్తాయి. ఈ విలువలతో పాటు వాళ్లు ఎదిగినప్పుడు, వారు సాధించేవి విజయాలకన్నా ఎక్కువగా, గుర్తుండిపోయేది వారి మంచితనం అవుతుంది.

మరొక ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే – ఈ విలువలు మనం నెమ్మదిగా పిల్లల్లో నాటాలంటే, ముందుగా మనం ఆ విలువల్ని పాటించాలి ఎందుకంటే పిల్లలు చూసేది మన ప్రవర్తనని గాని వినేది మన మాటలను కాదు కదా!!

(వచ్చే వారం మరో టాపిక్‌తో కలుద్దాం)