[సంచిక పాఠకుల కోసం ‘రెయిన్‌కోట్’ అనే సినిమాని విశ్లేషిస్తున్నారు పి.వి. సత్యనారాయణ రాజు.]
ఇద్దరు భగ్నప్రేమికులు మళ్ళీ కలిస్తే ఎలా ఉంటుంది అనే కథతో చాలా సినిమాలు వచ్చాయి. కానీ ‘రెయిన్‌కోట్’ (2004) ప్రత్యేకమైన చిత్రం. కథ ఒక విధంగా ఉంటుందనుకున్న ప్రతిసారీ మరో మలుపు తిరుగుతుంది. బెంగాలీ దర్శకుడు రితుపర్ణ ఘోష్ రూపొందించిన హిందీ చిత్రమిది. ఆయన చిత్రాలలో కథలు సరళంగా కనిపిస్తాయి గానీ ఆ సరళత్వం సాధించటమే ఆయన ఘనత. ఆలోచించి చూస్తే పాత్రల క్లిష్టమైన అంతరంగాలు ఆవిష్కృతమౌతాయి. పాత్రల ప్రవర్తనలో తప్ప బాహ్యప్రపంచంలో తర్కాన్ని విస్మరించటం ఉండదు. ఈ చిత్రంలో కాలింగ్ బెల్ దగ్గర నుంచి రెయిన్‌కోట్ దాకా అన్నీ కథకి సహకరిస్తాయి. ఘోష్ లాంటి దర్శకుడు చిన్న వయసులోనే మరణించటం దురదృష్టం. ‘రెయిన్‌కోట్’ చిత్రం యూట్యూబ్‌లో లభ్యం.
మనోజ్ ముప్ఫై ఏళ్ళ యువకుడు. ఉద్యోగం పోయింది. కలకత్తాలో ఉన్న ఆలోక్ అనే స్నేహితుడిని కలిసి అతని సిఫారసుతో మిగతా స్నేహితుల దగ్గర కొంత కొంత డబ్బు తీసుకుని ఏదైనా వ్యాపారం చేయాలని అనుకుంటాడు. బయల్దేరుతుంటే తల్లి “అక్కడి కూడా వెళతావా? వెళ్ళకు. అక్కడ చెయ్యి చాచకు” అంటుంది. “నా పర్సు తీశావా? ఇక నుంచి నా పర్సు ముట్టుకోకు” అంటాడతను. ఆ పర్సులో అతని మాజీ ప్రేయసి నీరజ అడ్రసు ఉంది. అది అతని తల్లి చూసింది. తల్లి చూసిందని అతనికి తెలిసిపోయింది. అతను నీరజ దగ్గరకి వెళ్ళి డబ్బు అడుగుతాడని ఆమె భయం. అంటే నీరజ స్థితిమంతుల ఇంటి కోడలయిందన్నమాట. తల్లి అన్న మాటలకి అతనికి అహం దెబ్బతింది. అతనికి నిజంగానే నీరజని డబ్బు అడిగే ఆలోచన ఉందా?
మనోజ్ ఆలోక్ ఇంట్లో బస చేస్తాడు. ఆలోక్ టీవీ సీరియళ్ళ నిర్మాత. అతని భార్య సహృదయం గల మనిషి. స్నేహితులందరినీ మనోజ్‌కి సాయం చేయమని ఆలోక్ ఒక ఉత్తరం రాసి మనోజ్‌కి ఇస్తాడు. ఆ ఉత్తరంతో స్నేహితుల దగ్గరకి వెళ్ళి అప్పు అడగాలని మనోజ్ ఆలోచన. “అతనికి మీ కంపెనీలోనే ఉద్యోగం ఇవ్వవచ్చుగా” అంటుంది ఆలోక్ భార్య. “సీరియల్ ప్రొడక్షన్ పని అతను చేయలేడు. చూశావుగా ఎంత మొహమాటస్తుడో” అంటాడతను. స్నేహితుల్ని అర్థించటం చిన్నతనమని మనోజ్ చివరి దాకా తటపటాయిస్తూ ఉంటాడు. అతను బాత్రూమ్‌లో ఏడుస్తుంటే ఆలోక్ భార్య వింటుంది. ఆలోక్ “స్నేహితులని అడగటానికి నామోషీ ఎందుకు?” అని మనోజ్‌ని ఒప్పిస్తాడు.
ఆలోక్ దూరదర్శన్ వారితో మీటింగ్ ఉందని హడావిడిగా ఉంటాడు. వారు అమ్మే స్లాట్లలో తమ సీరియల్ ప్రసారం చేయాలని అతని ప్రయత్నం. అతని భార్య పొద్దుట మనోజ్‌కి అల్పాహారం పెడుతుంది. మనోజ్ ఆలోక్‌కి ఒక అడ్రసు కాయితం చూపించి అక్కడికి ఎలా వెళ్ళాలో చెప్పమంటాడు. అది నీరజ అడ్రసని ఆలోక్‌కి అర్థమవుతుంది. (నీరజ అడ్రసని మనోజ్ తల్లికి తెలుసుగా, ఆలోక్‌కి ప్రత్యేకంగా అర్థమవటం ఏమిటి అనిపించవచ్చు. ఆలోక్‌కి పేరు చూపించకుండా అడ్రసు మాత్రమే మనోజ్ చూపించాడని అనుకోవాలి. ఇది దర్శకుడికి ప్రేక్షకుల తెలివి మీద ఉన్న గౌరవం. అన్నీ విడమరచి చెప్పడు. ఇంతకీ పేరు ఎందుకు దాచాలి? తల్లి ఆక్షేపించింది. ఆలోక్ కూడా అక్షేపిస్తాడని భయం. అనుకున్నట్టే జరుగుతుంది.) ఆలోక్ చీవాట్లేస్తాడు. భార్యతో “వీడు ఆమెని మర్చిపోవటానికి స్నేహితులందరం వీడితో కలిసి ఒక్కో సినిమా ఐదారు సార్లు చూశాం. ఇప్పుడు మళ్ళీ అక్కడికి వెళతానంటాడేమిటి?” అని మనోజ్‌తో “వెళితే వెళ్ళావు గానీ కనీసం పదిహేను వేలైనా గుంజుకుని రా” అంటాడు. “నేను అక్కడికి వెళ్ళి చెయ్యి చాచటం నీకు ఇష్టమా?” అంటాడు మనోజ్. ఆలోక్ మౌనం వహిస్తాడు. వర్షం మొదలవటంతో ఆలోక్ భార్య మనోజ్‌కి ఒక పాత రెయిన్‌కోట్ ఇచ్చి పంపిస్తుంది. తన మొబైల్ ఫోన్ కూడా ఇచ్చి పంపిస్తుంది. అప్పట్లో మొబైల్ ఫోన్లు కొత్త. మనోజ్‌కి వాడటం తెలియదు. ఆమె ఎలా వాడాలో చెబుతుంది. మనోజ్ ఇద్దరు స్నేహితుల ఆఫీసులకి వెళ్ళి వారిచ్చిన ఆరేసి వేలు తీసుకుంటాడు. తర్వాత నీరజ ఇంటికి వెళతాడు.
హోరున వర్షం పడుతూ ఉంటుంది. కాలింగ్ బెల్ పదే పదే కొట్టాక నీరజ వస్తుంది. ఎవరని అడిగి అతన్ని గుర్తు పట్టాక తలుపు తీస్తుంది. అతన్ని లోపలికి రమ్మంటుంది. మామూలు సినిమాల్లోలా భావోద్వేగం ఏమీ ఉండదు. ఆమె ముఖం కళావిహీనంగా ఉంటుంది. జుట్టు మొహం మీద పడుతూ ఉంటుంది. అయినా ఆమె గంభీరంగా ఉంటుంది. “ఎక్కువ సేపు ఉండను” అంటాడతను. “వర్షం ఆగేదాకా ఉండు. టీ పెట్టనా?” అంటుందామె. “నువ్వు స్వయంగా పెట్టాలా?” అంటాడతను. “ఏం చేయను? మధ్యాహ్నం అయ్యేసరికి నౌకర్లు మాయమైపోతారు. వారి కోసం టీవీ కూడా పెట్టాం. కానీ పేకాటకి వెళ్ళిపోతారు” అంటుందామె. “కిటికీలు తెరవచ్చుగా” అంటే “నీళ్ళు లోపలికి వచ్చేస్తాయి” అంటుంది. “గదంతా ఈ సామానేమిటి, పాత సామాన్ల దుకాణంలా?” అంటే “పెద్దింటి కోడలైతే ఎలా ఉంటుందో నీకేం తెలుసు? ఇల్లంతా సామానే. ఏమన్నా అంటే అన్నీ యాంటీక్స్ (పురాతన వస్తువులు) అంటారు” అంటుంది. గది చీకటిగా ఉండటంతో అతను “లైట్ వెయ్యి. నీ ముఖం కూడా సరిగ్గా కనపడటం లేదు” అంటాడు. ఆమె “లోడ్ షెడ్డింగ్ కదా. కరెంట్ లేదు. జెనరేటర్ వెయ్యాలి. నౌకర్లు డీజిల్ ఎక్కడ పెట్టారో” అంటుంది. “కరెంట్ లేకపోతే కాలింగ్ బెల్ ఎలా మోగింది?” అంటే “అవును కదా! ఫేజ్ పోయినట్టుంది” అంటుంది. ఒక కొవ్వొత్తి వెలిగించి తెస్తుంది. అతను ఆమెని తేరిపార చూస్తుంటే దగ్గరకి వచ్చి తన ముఖం అటూ ఇటూ తిప్పి చూపించి “చూడు. దెబ్బలేమీ లేవు. మా ఆయనకి నేనంటే ఎంతో ప్రేమ” అంటుంది.
ఇంట్లో ఇంకెవరూ లేరు. అత్తమామలు, తోడికోడళ్ళు లేరా? “ప్రస్తుతానికి ఇంకెవరూ లేరు” అంటుందామె. భర్త ప్రేమగా చూసుకుంటే ఆమె ముఖం కళావిహీనంగా ఎందుకుంది? చీర మాత్రం మంచిది కట్టుకుంది. నిజానికి ఇంట్లో ఉన్నప్పుడు అంత ఖరీదైన చీర కట్టుకోవటం వింతగా ఉంటుంది. అదే అతను అడుగుతాడు. “మూలన పడి ఉంటాయి. కట్టేసుకుంటే సరిపోతుందని కట్టుకున్నాను” అంటుందామె. “మీ ఆయన ఎప్పుడొస్తారు?” అంటాడతను. “ఏ రోజు అని అడుగు. ప్రస్తుతం జపాన్ వెళ్ళే విమానంలో ఉంటారేమో” అంటుందామె. “బాగా టూర్లకి వెళతారా? కూడా నువ్వు వెళ్ళవా?” అంటాడతను. “నేనేం వెళతాను? ఇల్లు చూసుకోవాలిగా. అయినా నాకు తిరగటం ఇష్టం ఉండదు” అంటుందామె. అతను రెట్టించి అడిగితే “నేను విమానం టాయిలెట్లో ఇరుక్కుపోతే ఎలా? నాకు ఇంగ్లీష్ కూడా సరిగ్గా రాదు” అంటుందామె. అతను నవ్వుతాడు. “నువ్వేం మారలేదు” అంటాడు. “మారిపోయి నువ్వెవరో తెలియదు అంటే నీకెలా ఉంటుంది?” అంటుందామె. ఇంతలో కాలింగ్ బెల్ మోగుతుంది. ఆమె ముఖం వివర్ణమవుతుంది. తలుపు తీయొద్దంటుంది. “మా అయనకి అనుమానం. ప్రేమ ఉంది కానీ అనుమానం ఎక్కువ. నువ్వు ఇంట్లో ఉన్నావని ఆయనకి తెలిసిపోతే కష్టం” అంటుంది. కాలింగ్ బెల్ మోగుతూనే ఉంటుంది. అతను “నీకిదేం మూర్ఖత్వం? తలుపు తీస్తాను” అని వెళ్ళబోతాడు. “సరే తియ్యి. నా జీవితం పాడు చేయటానికే వచ్చావు. తర్వాత నన్ను కొడితే నీకేం?” అని కన్నీరు పెట్టుకుంటుంది. అతను ఆగిపోతాడు.
కాసేపటికి కాలింగ్ బెల్ ఆగిపోతుంది. తర్వాత ఆమె టీ పెడుతుంది. “డ్రైవర్ వస్తే నిన్ను దింపమని చెప్పేదాన్ని. వర్షం కదా” అంటుంది. అతను “అదేం వద్దు” అంటాడు. మళ్ళీ “ఇక్కడ మహారాణిలా నువ్వుంటున్నావు, కానీ నీ క్షేమ సమాచారం ఏమీ తెలియట్లేదు. ఊరికి రావటమే మానేశావు” అంటాడు. “అలవాటు తప్పిపోయింది. అక్కడ అటాచ్డ్ బాత్రూమ్, ఏసీ, టీవీ ఉండవుగా. ఇలా అన్నానని మా అమ్మకి చెప్పకు” అంటుందామె. ఇంకా గలగలా మాట్లాడుతుంది. కలకత్తాలో పట్టపగలే ఖూనీలు జరుగుతాయంటుంది. “సేల్స్‌మెన్ అని చెప్పి వస్తారు. ఇల్లంతా చూస్తారు. ఎవరికి చెప్పాలో వారికి చెబుతారు. నా క్షేమ సమాచారం అడిగావుగా. ఏదో ఒకరోజు ‘గృహిణి హత్య’ అని పేపర్లో వస్తుంది చూడు” అంటుంది. “నీ వాగుడు మాత్రం పోలేదు” అంటాడతను. ఆమె కూడా అతన్ని ఆటపట్టిస్తుంది. “నీకేం తెలియదు. పల్లెటూరి బైతువి” అంటూ ఉంటుంది. కానీ ఆమెలో ఏదో భయం ఉందని అనిపిస్తుంది. భర్త భయం ఒకటి. ఇల్లు వదిలి వెళితే ఇంట్లో సామాను పోతుందనే భయం ఉందేమో అనిపిస్తుంది. భర్త ఆమెని భయపెట్టి ఇంట్లో నిర్బంధిస్తున్నాడా?
ఇంతకీ వారిద్దరి ప్రేమ ఎందుకు విఫలమయింది? చిన్న చిన్న ఫ్లాష్‌బ్యాక్‌లలో ఈ విషయం తెలుస్తుంది. మనోజ్‌కి ఉద్యోగం లేకపోవటంతో నీరజ తల్లి ఆమెకి గొప్పింటి సంబంధం చూసింది. నీరజ కూడా “నాకు సౌకర్యంగా జీవించాలని ఉంది. కారుల్లో తిరగాలని ఉంది. మ్యాచింగ్ బట్టలు వేసుకోవాలని ఉంది” అంటుంది. నిజంగానే అందా? లేక అతని మనసు విరిచేయాలని అందా? ఇప్పుడు పంజరంలో చిలకలా ఉంది. కానీ అనుమాన ప్రవృత్తి తప్ప తన భర్తకి ఏ లోపమూ లేదని ఆమె అంటుంది. రోజుల తరబడి వదిలి పోవటం లోపం కాదా? ఒకసారి పెళ్ళయితే ఇక అన్నీ భరించేవారు, అంతే. ఇప్పటి రోజులు కాదు కదా, చీటికీ మాటికీ విడాకుల మంత్రం చదవటానికి! లేక ఉద్యోగం చేస్తే గానీ విలువ లేదని అనుకోవటానికి!
మనోజ్‌కి భేషజం తక్కువేం కాదు. ఏం పని చేస్తున్నావని నీరజ అడిగితే టీవీ సీరియళ్ళ నిర్మాతనని చెబుతాడు. ఏ సీరియళ్ళు తీశావు అంటే అన్నీ ప్రాంతీయమైనవే, ఇక జాతీయ టీవీలో ప్రసారం చేసే ప్రయత్నాలలో ఉన్నానని అంటాడు. “చాలా పైకొచ్చావు. చాలా కష్టపడి ఉంటావు” అంటుందామె. ఆమె గొంతులో కాస్త నిరాశ. అతనికదో సంతృప్తి. ఇంకా కట్టుకథలు చెబుతాడు. ఆమె ముందు చులకన కాకూడదు కదా! తన స్థలంలో ఆరంతస్తుల బిల్డింగ్ లేచిందని, అందులో రెండు అంతస్తులు తమవే అని చెబుతాడు. “పెళ్ళి చేసుకోవా?” అంటుందామె. అదే ముఖ్యమైన ప్రశ్న. “అమ్మ అమ్మాయిని చూసింది. డిసెంబర్లో పెళ్ళి చేసుకోమంటోంది. కానీ దూరదర్శన్ వారు స్లాట్ ఇస్తే వెంటనే ప్రొడక్షన్ మొదలెట్టాలి” అంటాడతను. ఎంత నాటకం! ఆమె “మా ఆయన కూడా టీవీ సీరియళ్ళు తీద్దామన్నారు. నేను ఖాళీగా ఉన్నాను కదా. నేనే వద్దన్నాను. అదో తలనొప్పి. మానేయటం మంచిదే అయింది. లేకపోతే నీకు పోటీ” అంటుంది. ఆమె తెలివైనదని తెలిసిపోతూనే ఉంటుంది.
ఆలోక్ భార్య మొబైల్‌కి ఫోన్ చేస్తుంది. పని అయిందా అని అడుగుతుంది. అయిందని చెబుతాడు. భోజనం చేశావా అంటుంది. తింటాను అంటాడు. నీరజ ఎవరని అడిగితే తన సెక్రెటరీ ఫోన్ చేసిందని చెబుతాడు. “నీ సెక్రటరీ అందంగా ఉంటుందా? పెళ్ళయిందా?” అని అడుగుతుంది. “పెళ్ళి కాలేదు” అంటాడతను. “ఎంత తీయగా మాట్లాడావు ఆమెతో. నీ కాబోయే భార్యకి తెలిస్తే ఎలా ఉంటుంది?” అంటుందామె కాస్త అక్కసుగా. “మీ ఆయన సెక్రెటరీతో ఏం మాట్లాడతాడో నీకేం తెలుసు?” అంటాడతను. “ఆమె ముసల్ది. రిటైర్ అవబోతోంది” అంటుంది. “కొత్త సెక్రటరీ వస్తే అదో బెడద” అంటాడతను. “పోనీలే. ఏమైనా జరిగితే నేను ఆపగలనా? అవన్నీ ఆలోచించటం మానేశాను” అంటుందామె. ఆమె భర్తకి అక్రమ సంబంధాలేమైనా ఉన్నాయా? ఆ బాధ కూడా ఆమె భరిస్తోందా? మనోజ్ ఆమె బాధ చూసి నొచ్చుకున్నాడా లేక బాగా అయిందిలే అనుకున్నాడా? భగ్నప్రేమికులు ఒకరి మంచి ఒకరు కోరుకుంటారని మామూలు సినిమాల్లో చూపిస్తారు. కానీ మామూలు సినిమాల్లో మామూలు మనుషులు ఉండరు. ఆదర్శవంతులు ఉంటారు. ఈ సినిమాలో మామూలు మనుషుల్ని చూపించారు. కసి, అసూయ ఉన్న మనుషులు వీళ్ళు.
ఓ. హెన్రీ రాసిన ‘ద గిఫ్ట్ ఆఫ్ మాగీ’ కథ ఆధారంగా ఘోష్ స్క్రీన్‌ప్లే రాసి దర్శకత్వం వహించాడు. భారతీయ సంస్కృతికి అనుగుణంగా స్క్రీన్‌ప్లే రాయటంలో వంద శాతం కృతకృత్యుడయ్యాడు. అజయ దేవగణ్, ఐశ్వర్యా రాయ్ ముఖ్యపాత్రలు పోషించారు. కళావిహీనంగా ఉండే నీరజ పాత్రలో విశ్వసుందరి ఐశ్వర్యా రాయ్‌ని అమోదించటం కాస్త కష్టంగా ఉంటుంది. కానీ ఆమె నటనలో మంచి మార్కులే కొట్టేసింది. అంతా దర్శకుని చేతిలో ఉంటుంది. ఫ్లాష్‌బ్యాక్‌లో వచ్చే సన్నివేశాలలో ఆమె అందంగా ఉంటుంది కానీ మామూలు అమ్మాయిలాగే అనిపిస్తుంది. నీరజ ఆంగ్లపదాలు వాడేటపుడు బీహారీ (ఆమె బీహార్ నుంచి కలకత్తా వచ్చింది) యాసతో ఉచ్చరించటం ఆ పాత్ర చిత్రణలో తీసుకున్న శ్రద్ధకి నిదర్శనం. అజయ్ దేవగణ్ మూడు సార్లు జాతీయ అవార్డు అందుకున్న నటుడు. అతని నటన గురించి వేరే చెప్పక్కరలేరు. గుల్జార్ కవిత్వం ఆయన గొంతులోనే అక్కడక్కడా నేపథ్యంలో వినిపిస్తుంది. వంద మాటల్లో చెప్పలేని భావాలు రెండు పంక్తుల్లో చెప్పినట్టు ఉంటుంది. ఈ చిత్రానికి ఉత్తమ హిందీ చిత్రంగా జాతీయ అవార్డు వచ్చినా మరుగున పడిపోయింది.
ఈ క్రింద చిత్రకథ మరికొంచెం ప్రస్తావించబడింది. స్పాయిలర్లు ఉంటాయి. చిత్రం చూడాలనుకునేవారు ఇక్కడ చదవటం ఆపేయగలరు. చిత్రం చూసిన తర్వాత ఈ క్రింది విశ్లేషణ చదవవచ్చు. ఈ క్రింది భాగంలో చిత్రం ముగింపు ప్రస్తావించలేదు. ముగింపు ప్రస్తావించే ముందు మరో హెచ్చరిక ఉంటుంది.
మధ్యాహ్నం మూడవుతుంది. అతనికి భోజనం పెట్టలేదని ఆమెకి గుర్తొస్తుంది. వంట చేయటానికి నౌకర్లు లేరని ఆమె బైటికి వెళ్ళి ఏమైనా తెస్తానని బయల్దేరుతుంది. అతని రెయిన్‌కోట్ వేసుకుని వెళుతుంది. వర్షం ఆగుతుంది. అతను కిటికీలు తీస్తాడు. కాసేపటికి ఒక వ్యక్తి కిటికీ దగ్గరకి వచ్చి “బాత్రూమ్‌కి వెళ్ళాలి. అర్జెంట్. తలుపు తీయండి. ఇందాక కాలింగ్ బెల్ కొట్టింది నేనే” అంటాడు. సినిమాలో అతని పేరు చెప్పలేదు కానీ మనం దానయ్య అనుకుందాం. మనోజ్ తలుపు తీస్తాడు. అతను బాత్రూమ్‌కి వెళ్ళి వచ్చి “ఇది నా ఇల్లే. ఇన్నాళ్ళూ నిఘా వేశాను. ఇప్పుడు దొరికింది. ఎంత వసూలు చేసింది?” అంటాడు. “అనవసరంగా పేలకండి. మీకు అనుమానం ఎక్కువని నీరూ చెప్పింది” అంటాడు మనోజ్. “నేనామె భర్తని అనుకుంటున్నారా? అంటే ఇంకా పడుచువాడిలా కనిపిస్తున్నానా? సంతోషం. నిజానికి నేను ఇంటి యజమానిని” అంటాడు దానయ్య. అసలు సంగతి దానయ్య చెబుతాడు. నీరజ భర్తకి రెండు ఉద్యోగాలు పోయాయి. ఇప్పుడు ఖాళీగా ఉన్నాడు. మద్యానికి బానిస అయ్యాడు. రోజంతా ఎక్కడో తిరిగి రాత్రికి తూలుతూ వస్తాడు. నీరజ ఫర్నీచర్ సప్లయర్‌కి హాలు అద్దెకిచ్చింది. అందుకే పాత సామానంతా హాల్లో ఉంది. పగలు షూటింగులకి కొంత సామాను వెళుతుంది. రాత్రికి తిరిగి వచ్చేస్తుంది. నీరజ భర్త ఇంటి అద్దె పది నెలలుగా కట్టలేదు. బిల్లు కట్టలేదని కరెంటు కూడా తీసేశారు. “మరి కాలింగ్ బెల్ మోగిందిగా?” అంటాడు మనోజ్. “చాలా తెలివైనవాళ్ళు. బ్యాటరీ బెల్లు ఒకటి పెట్టారు” అంటాడు దానయ్య. మనోజ్ ఫర్నీచర్ సప్లయరని దానయ్య అనుకున్నాడు. అందుకే ‘ఎంత వసూలు చేసింది?’ అని అడిగాడు.
దానయ్య అద్దె కోసం అప్పటికే కోర్టుకి వెళ్ళాడు. ఇల్లు ఖాళీ చేయాలని కోర్టు ఆదేశాలు త్వరలో వస్తాయి. మనోజ్ ఇదంతా నమ్మకపోతే బాత్రూమ్ చూపిస్తాడు దానయ్య. బాత్రూమ్ అధ్వాన్నంగా ఉంటుంది. మనోజ్ “ఎంత అద్దె బాకీ?” అని అడుగుతాడు మనోజ్. “నలభై వేలు” అంటాడు దానయ్య. “అంత ఇవ్వలేను కానీ పన్నెండు వేలు ఇస్తాను. రసీదులు ఇవ్వండి. పరిస్థితులు మారకపోతే ఏదైనా కఠిన నిర్ణయం తీసుకునే ముందు నాకు కబురు చేయండి” అంటాడు మనోజ్. అతను మాటల్లో తన కథ కూడా దానయ్యకి చెబుతాడు. దానయ్య చివరికి “ఇది మీ ప్రాయశ్చిత్తమా? ప్రతీకారమా?” అని అడుగుతాడు. ఆమెని పెళ్ళి చేసుకునే అర్హత సంపాదించలేకపోయినందుకు ప్రాయశ్చిత్తమా? లేక ఆమె తనని వదిలిపోయిందని ప్రతీకారమా? అతనికే తెలియదు. నిర్వేదంగా ఒక నవ్వు నవ్వుతాడు.
మనోజే కాదు, నీరజ కూడా నాటకం ఆడింది. మనోజ్ అయితే అప్పటికప్పుడు నాటకం ఆడాడు. ఇంకాసేపుంటే దొరికిపోయేవాడు. నీరజ ఎప్పటి నుంచో కట్టుకథ అల్లి పెట్టుకుంది. భర్త టూర్లకి వెళుతూ ఉంటాడని, నౌకర్లు చెప్పినమాట వినరని… ఇలాంటి విషయాలతో పాటు భర్త సెక్రటరీ లాంటి చిన్న పాత్రలు కూడా పకడ్బందీగా ఆలోచించి పెట్టుకుంది. దానయ్య ఇంటి మీద నిఘా వేశాడని తెలుసు. అందుకే తేలిగ్గా ఎవరినీ ఇంట్లోకి రానివ్వదు. కిటికీలు వేసే ఉంచుతుంది. చీర మాత్రం మంచిది కట్టుకుంటుంది. ఇంత తెలివి ఆమెకి ఎక్కడి నుంచి వచ్చింది? జీవితం ఎంతో నేర్పించింది. కొంత టీవీ సీరియల్స్ చూసి నేర్చుకుంది. దానయ్య “మొదట్లో అమాయకురాలిలా ఉండేది. పల్లెటూరి నుంచి వచ్చిన అమ్మాయిల్లాగే. కానీ ఇప్పుడు తెలివి నేర్చింది. తలుపు తీయనే తీయదు” అంటాడు. కాలింగ్ బెల్ మోగినా తలుపు తీయకపోవటం భర్త అనుమానం కారణంగా కాదు, భర్త అసమర్థుడవటం వల్ల. “ఆడది తన కష్టం ఎవరికీ చెప్పుకోదు” అంటాడు దానయ్య. సుఖంగా ఉన్నానని, భర్తకి మాత్రం అనుమానం ఉందని చెప్పింది కానీ కష్టాలలో ఉన్నానని చెప్పలేదు. అయితే ఆమె గొప్ప కోసం అబద్ధం చెప్పలేదు. తల్లికి తెలిస్తే బాధపడుతుందని కొంత, ఊరిలో పరువు పోతుందని కొంత ఆమె భయం. అతను మాత్రం ‘నువ్వే కాదు, నేనూ సుఖంగానే ఉన్నాను’ అనే కుత్సితబుద్ధితో అబద్ధం చెప్పాడు. తన ప్రవర్తనకి అతనికి సిగ్గేయదా?
ఇక్కడ ఇంకో చిన్న ఫ్లాష్‌బ్యాక్ సన్నివేశం వస్తుంది. నీరజ పెళ్ళి మర్నాడనగా మనోజ్ అప్పు తీసుకుని కారు కొంటాడు. నీరజ “ఇప్పుడు ఏం లాభం?” అంటుంది. అంతేగా మరి. పెళ్ళి దగ్గర పడ్డాక అప్పటికప్పుడు పెళ్ళికూతురు ప్రేమికుడితో పారిపోవటం కూడా మామూలు సినిమాల్లోనే జరుగుతుంది, నిజజీవితంలో జరగదు. మనోజ్ “నాదే తప్పు. నీకు కారుతో మ్యాచింగ్ అయ్యే బట్టలు వేసుకోవాలని కోరిక ఉందని తెలుసుకోలేకపోయాను. నువ్వు సంతోషంగానే ఈ పెళ్ళికి ఒప్పుకున్నావా?” అంటాడు. “ఇప్పుడెందుకు అడుగుతావు? తర్వాత ఎప్పుడైనా కలిసినప్పుడు అడుగు” అంటుందామె. “అప్పుడైనా నిజం చెబుతావా?” అంటాడతను. “నీకేం కావాలి? నేను సంతోషంగా లేనని చెప్పాలి కదా? నేను ఉన్నవీ లేనివీ కల్పించి చెబుతాను. నీకు అర్థం కానంత అద్భుతంగా నటిస్తాను” అంటుందామె. ఆమె అన్నట్టే చేసింది. అతనికి అనుమానం కూడా రాలేదు. అంత గొప్పగా నాటకం ఆడింది. అతను తన కష్టాల గురించే ఆలోచించాడు కానీ ఆమె వేసుకున్న ముసుగు వెనక దుఃఖం గుర్తించలేకపోయాడు.
ఈ క్రింద చిత్రం ముగింపు ప్రస్తావించబడింది. తెలుసుకోకూడదనుకునేవారు ఇక్కడ చదవటం ఆపేయగలరు.
దానయ్య వెళ్ళిపోతాడు. ఆమె తిరిగి వచ్చే లోపల మనోజ్ దానయ్య ఇచ్చిన రసీదులతో పాటు ఒక ఉత్తరం రాసి ఒక కవర్లో పెడతాడు. ఆ కవర్ని దివాను దుప్పటి కింద పెడతాడు. నీరజ వస్తుంది. పూరీలు తెచ్చానని అతనికి పెడుతుంది. “నౌకర్లు ఉన్నారుగా. వంట నేను చెయ్యను. ఆయన కూడా నన్ను వంట చేయనివ్వరు. అయినా అలవాటు పోయింది” అంటుంది. నాటకం ఇంకా కొనసాగిస్తూనే ఉంటుంది. అతను కూడా నవ్వుతూ ఆమె మాటలు వింటాడు. “రెయిన్‌కోట్ తేవటం మంచిదయింది. నీకు కూడా పనికొచ్చింది” అంటాడు. “మా ఇంట్లో గొడుగులు ఆయన ఎక్కడో పెట్టారు. నేను వెతుకుతూ ఉంటే నీ కడుపులో ఎలుకలు పరుగెత్తేవి. రెయిన్‌కోట్ నిజంగానే పనికొచ్చింది” అంటుందామె. మళ్ళీ “మిఠాయి తేలేదు. నీకిష్టం లేదుగా” అంటుంది. “మిఠాయి నేను తేవాల్సింది. మీ ఇంటికి మొదటిసారి వచ్చానుగా” అంటాడతను. “నీ సీరియల్ తయ్యారయ్యాక మిఠాయి తీసుకురా. అప్పుడు వంట చేస్తాను. తింటూ నీ సీరియల్ చూద్దాం” అంటుందామె. చివరికి “బందీలా ఉన్నాను. ఈ ఐశ్వర్యం, నౌకర్లు… ఇవే జీవితమా?” అంటూ కన్నీరు పెట్టుకుంటుంది. బంగారు పంజరంలో ఉన్నాను అంటుంది కానీ ఇనప పంజరమని చెప్పదు. ఏ పంజరమైతే ఏంటి, బంధించాక? బంగారు పంజరాల్లో ఉన్నవారందరూ సుఖంగా ఉన్నారా? అతను “ఏదో ఒకరోజు పంజరం తలుపు తెరుచుకుంటుంది” అంటాడు. ఆమె “నాకు ఆశ లేదు” అని విలపిస్తుంది. అతను సముదాయిస్తాడు. ఆమె సంబాళించుకుంటుంది.
అతని సీరియల్ గురించి అడుగుతుంది. “నీ కంపెనీకి నా పేరు పెట్టొచ్చుగా” అంటుంది. తాము ఇల్లు మారుతున్నామని, కంపెనీ వాళ్ళు ఫ్లాట్ ఇస్తున్నారని అంటుంది. ఈ నాటకం ఎందుకు? మళ్ళీ అతను రాకుండా ముందుజాగ్రత్త అన్నమాట. అతను “మరి మీ ఇల్లు పట్టుకోవటం ఎలా?” అంటాడు. ఆమె “నీ మొబైల్ నంబర్ ఇవ్వు. నేను ఫోన్ చేసి చెబుతాను” అంటుంది. అతను ఇక్కడ దొరికిపోయాడు. మొబైల్ అతనిది కాదు. “నాకు నంబర్ గుర్తు లేదు. నా సెక్రటరీ దగ్గరే ఉంటుంది కదా ఫోను. నేను ఏదో రకంగా నిన్ను వెతికి పట్టుకుంటాలే” అంటాడు తెలివిగా. చెయ్యి కడుక్కోవాలని అతను అడిగితే “పెద్ద హోటళ్ళలో టేబుల్ దగ్గరే చెయ్యి కడుక్కుంటారు” అని ఒక గిన్నెలో నీరు తెస్తుంది. అతను బాత్రూమ్‌లోకి వెళితే అదో ప్రమాదం! తర్వాత అతను సెలవు తీసుకుని వచ్చేస్తాడు.
అతను ఆలోక్ ఇంటికి తిరిగి వస్తాడు. ఆలోక్ భార్యకి అంతా చెబుతాడు. డబ్బులు దానయ్యకి ఇచ్చిన సంగతి కూడా చెబుతాడు. ఆమె భర్త వచ్చాక డబ్బులు ఎవరో కాజేశారని అబద్ధం చెబుతుంది. కానీ మనోజ్ నిజం చెప్పేస్తాడు. తర్వాత మనోజ్ తనకి ఇచ్చిన గదిలో ఉండగా ఆలోక్ భార్య వస్తుంది. మనోజ్ విచారంగా ఉండటం చూసి “ఆమె భర్త తిరిగి వచ్చి ఉంటాడు. ఆమె అతనితో బిజీగా ఉంటుంది. మీరు ఆమె మిమ్మల్ని తలచుకుంటూ ఉంటుందని అనుకుంటున్నారా?” అంటుంది. “మీరు చాలా ప్రాక్టికల్” అంటాడతను. “ఆడవాళ్ళకి తప్పదు” అంటుందామె. తర్వాత రెయిన్‌కోట్ తీసుకుని వెళుతుంది. కాసేపటికి రెయిన్కోట్లో పొట్లం దొరికిందని తీసుకువస్తుంది. ఆ పొట్లంలో బంగారు గాజులు, బంగారు గొలుసు ఉంటాయి. పొట్లం కట్టిన కాయితం మీద నీరజ రాసిన ఉత్తరం ఉంటుంది. “నీ రెయిన్కోట్లో ఉత్తరం దొరికింది. నీకు డబ్బు అవసరం ఉందని నాకు చెప్పలేదేం? ఆయన బీరువా తాళాలు తీసుకెళ్ళారు. లేకపోతే నేను డబ్బే ఇచ్చేదాన్ని. నా నగలు ఇస్తున్నాను. వద్దని అనొద్దు” అని రాసి ఉంటుంది. ఉత్తరం ఆమె గొంతులో నేపథ్యంలో వినిపిస్తుండగా ఆమె ఇంటికి ఆ రోజు అద్దెకిచ్చిన సామాను రిక్షాలో తిరిగివస్తుంది. ఇది వాస్తవాన్ని, త్యాగాన్ని కలిపి చూపిస్తుంది (Juxtaposition). ఇక్కడితో చిత్రం ముగుస్తుంది.
అతని రహస్యం తెలిసినా ఆమె అతని కట్టుకథలు వింది. అతనూ అంతేగా! ఆమె కొత్త ఫ్లాట్ గురించి కట్టుకథ చెప్పింది. అతను కంపెనీ, సెక్రటరీ అని ఏవేవో చెప్పాడు. ఇద్దరూ అవతలివారు చెప్పింది కట్టుకథే అని తెలిసి కూడా వారి గౌరవం కాపాడటానికి మౌనంగా ఉండిపోయారు. తర్వాత అవతలివారికి తమ రహస్యం తెలుసని ఇద్దరికీ తెలిసిపోతుంది. అవతలివారి దుఃఖం దాచటానికి సిద్ధంగా ఉంటారు కానీ తమ దుఃఖం తెలిసిపోయిందని తెలిస్తే తట్టుకోగలరా? ఇక వారిద్దరూ ఎప్పటికీ కలుసుకోరు. కలుసుకోకుండా ఉండటానికే ప్రయత్నిస్తారు. ఒకరి సొత్తు ఒకరు వాడుకోరు. ఎలాగోలా అవతలి వారి సొత్తు వారికి చేరే లాగ ప్రయత్నిస్తారు. ఆత్మగౌరవం అలాంటిది.
